
De westerse filosoof Socrates is de geschiedenisboeken in gegaan als inspirator voor vele leidinggevenden en coaches anno het jaar nu. Hij wist kennis en inzichten op een bijzondere manier over te brengen op anderen, zonder ook maar ooit een standpunt in te nemen of zelfs ook maar iets uit te leggen of te verklaren.
Hij bezat het vermogen nooit antwoord te geven op de vragen die hem werden gesteld. Hij gebruikte zijn schatten aan kennis namelijk niet om te praten, hij gebruikte zijn kennis om de juiste vragen te stellen.
Vragen
stellen
Door
alleen maar vragen te stellen, stuurde hij een
altijd lopende dialoog aan met als resultaat, dat de mensen met wie hij
van
gedachten wisselde zelf tot nadenken en analyseren werden aangemoedigd
en uiteindelijk
ook zelf de oplossing voor hun vraagstelling ontdekten.
Voor
het kunnen stellen van de juiste vragen richtte
hij zijn primaire aandacht op het begrijpen van de ander, in plaats van
te
vervallen in het gedrag, de ander te willen overtuigen. En om anderen
te
begrijpen, is het nodig om vragen te stellen, te luisteren, maar
bovenal de
ander te horen.
Coachend
leidinggeven
is door de jaren heen een begrip geworden, maar in de praktijk blijkt
de
stijl minder eenvoudig toepasbaar dan je zou vermoeden.
Werken
volgens de lijn van Socrates vraagt namelijk
tijd, aandacht en geduld……..en dat heb je
doorgaans als leidinggevende niet. Je
zit gepositioneerd tussen de medewerkers en de top van de organisatie,
wat
automatisch een spanningsveld in zich heeft, omdat de belangen niet
altijd op
één lijn zitten.
Jij
wilt het beste voor je mensen en voor de
organisatie, maar zit ondertussen wel met verantwoordelijkheden als het
bewaken
van kwaliteit, planning en deadlines, verwachtingen van klanten en
efficiencyzaken.
Realiseer
je daarom dat je als coachend leidinggevende
nog steeds en onder alle omstandigheden leidinggevende bent en tevens
dat je
dus geen coach bent.
Wat
kun je dan wel doen om zo dicht mogelijk bij
Socrates in de buurt te blijven, te bouwen aan een stevige binding met
je
mensen en ze te helpen het beste uit zichzelf te halen, wat
tegelijkertijd ook
weer het belang van de organisatie dient?
Zorg
voor
aansprekende taken en doelen
Formuleer
de gestelde doelen open, helder en
eenduidig, licht ze toe en maak met name ook duidelijk waar je heen
wilt en uit
wilt komen en natuurlijk ook waarom. Dit laatste is uitermate
belangrijk, omdat
je hiermee de zingeving overdraagt. Het eindpunt dient voor
jezelf en de
medewerkers helder en uitnodigend te zijn, want pas dan kunnen je
mensen
genieten van de reis er nar toe.
Regelmatige
terugkoppeling
Zorg
gaandeweg de reis voor
een regelmatige terugkoppeling
Geef tijdens de reis met regelmaat duidelijke feedback en
waardering… en doe
dat zoals Socrates dat deed, vragend. Hier hou je mensen scherp mee. Je
medewerkers hebben er (vaak onbewust) behoefte aan te weten hoe ze op
het spoor
staan. Stel dus vragen, maar waak er voor dat je geen vragen stelt om
het
vragen stellen. “Hoe gaat ie?’ is bijvoorbeeld een
manier van vragen die geen
betrokkenheid toont.
Nodig
je medewerkers met vragen uit naar hun taken en
vorderingen te kijken en laat ze ook nadenken over de keuzes en
beslissingen
die ze tijdens de reis genomen hebben.
Je
doet het als coachend leider vervolgens helemaal
goed, mits dit natuurlijk gerechtvaardigd is, om ze zover te krijgen,
dat ze
zichzelf een klop op de schouder geven, want dat sterkt hun intrinsieke
motivatie en zelfvertrouwen.
Scannen
van
talenten en vaardigheden
De juiste medewerker op het juiste werk.
Medewerkers
willen geprikkeld worden, wat betekent dat
de werkzaamheden, taken en gestelde doelen, als uitdaging wordt
ervaren.
Dagelijkse sleur en automatische pilootwerkzaamheden werken verslapping
en
verveling in de hand. Aan de andere kant is het ook van belang om in te
schatten
of een doel niet te hoog is voor je mensen. Is dit het geval, dan kan
dit
namelijk leiden tot onzekerheid, angst, stress of zelfs een burnout.
Stem
dit af, blijf in contact, blijf kijken, blijf
observeren en bovenal..... blijf de juiste vragen stellen.
Hans
Oelen
Palaver-trainingen