De leidinggevende als coach

PLAATJENAAM

De westerse filosoof Socrates is de geschiedenisboeken in gegaan als inspirator voor vele leidinggevenden en coaches anno het jaar nu. Hij wist kennis en inzichten op een bijzondere manier over te brengen op anderen, zonder ook maar ooit een standpunt in te nemen of zelfs ook maar iets uit te leggen of te verklaren.
Hij bezat het vermogen nooit antwoord te geven op de vragen die hem werden gesteld. Hij gebruikte zijn schatten aan kennis namelijk niet om te praten, hij gebruikte zijn kennis om de juiste vragen te stellen.


Vragen stellen

Door alleen maar vragen te stellen, stuurde hij een altijd lopende dialoog aan met als resultaat, dat de mensen met wie hij van gedachten wisselde zelf tot nadenken en analyseren werden aangemoedigd en uiteindelijk ook zelf de oplossing voor hun vraagstelling ontdekten.

 

Voor het kunnen stellen van de juiste vragen richtte hij zijn primaire aandacht op het begrijpen van de ander, in plaats van te vervallen in het gedrag, de ander te willen overtuigen. En om anderen te begrijpen, is het nodig om vragen te stellen, te luisteren, maar bovenal de ander te horen.

 

Coachend leidinggeven is door de jaren heen een begrip geworden, maar in de praktijk blijkt de stijl minder eenvoudig toepasbaar dan je zou vermoeden.

Werken volgens de lijn van Socrates vraagt namelijk tijd, aandacht en geduld……..en dat heb je doorgaans als leidinggevende niet. Je zit gepositioneerd tussen de medewerkers en de top van de organisatie, wat automatisch een spanningsveld in zich heeft, omdat de belangen niet altijd op één lijn zitten.

Jij wilt het beste voor je mensen en voor de organisatie, maar zit ondertussen wel met verantwoordelijkheden als het bewaken van kwaliteit, planning en deadlines, verwachtingen van klanten en efficiencyzaken.

Realiseer je daarom dat je als coachend leidinggevende nog steeds en onder alle omstandigheden leidinggevende bent en tevens dat je dus geen coach bent.

 

Wat kun je dan wel doen om zo dicht mogelijk bij Socrates in de buurt te blijven, te bouwen aan een stevige binding met je mensen en ze te helpen het beste uit zichzelf te halen, wat tegelijkertijd ook weer het belang van de organisatie dient?

 

Zorg voor aansprekende taken en doelen
Formuleer de gestelde doelen open, helder en eenduidig, licht ze toe en maak met name ook duidelijk waar je heen wilt en uit wilt komen en natuurlijk ook waarom. Dit laatste is uitermate belangrijk, omdat je hiermee de zingeving overdraagt.  Het eindpunt dient voor jezelf en de medewerkers helder en uitnodigend te zijn, want pas dan kunnen je mensen genieten van de reis er nar toe.

 

Regelmatige terugkoppeling

Zorg gaandeweg de reis voor een regelmatige terugkoppeling
Geef tijdens de reis met regelmaat duidelijke feedback en waardering… en doe dat zoals Socrates dat deed, vragend. Hier hou je mensen scherp mee. Je medewerkers hebben er (vaak onbewust) behoefte aan te weten hoe ze op het spoor staan. Stel dus vragen, maar waak er voor dat je geen vragen stelt om het vragen stellen. “Hoe gaat ie?’ is bijvoorbeeld een manier van vragen die geen betrokkenheid toont.

Nodig je medewerkers met vragen uit naar hun taken en vorderingen te kijken en laat ze ook nadenken over de keuzes en beslissingen die ze tijdens de reis genomen hebben.

Je doet het als coachend leider vervolgens helemaal goed, mits dit natuurlijk gerechtvaardigd is, om ze zover te krijgen, dat ze zichzelf een klop op de schouder geven, want dat sterkt hun intrinsieke motivatie en zelfvertrouwen.

 

Scannen van talenten en vaardigheden
De juiste medewerker op het juiste werk.

Medewerkers willen geprikkeld worden, wat betekent dat de werkzaamheden, taken en gestelde doelen, als uitdaging wordt ervaren. Dagelijkse sleur en automatische pilootwerkzaamheden werken verslapping en verveling in de hand. Aan de andere kant is het ook van belang om in te schatten of een doel niet te hoog is voor je mensen. Is dit het geval, dan kan dit namelijk leiden tot onzekerheid, angst, stress of zelfs een burnout.

Stem dit af, blijf in contact, blijf kijken, blijf observeren en bovenal..... blijf de juiste vragen stellen.

 

Hans Oelen

Palaver-trainingen