Er gaapt soms een groot gat tussen ambitieuze managers en vertwijfelde medewerkers die ze op hun carrièrepad teleurgesteld en soms zelfs beschadigd achterlaten.

Leiderschap is een veelgebruikte term met vele vertalingen die telkens weer uitnodigt tot een overdenken: Hoe kijk ik daar nu zelf naar?
*  Is leiderschap een competentie?
*  Is leiderschap alleen voorbehouden aan leidinggevenden en managers?
*  Dient leiderschap hogere doelen, geeft het betekenis aan je werk?

De visie die wij als Palaver belichamen en uitdragen, is dat wij medewerkers zien en benaderen als ondernemers, ondernemers die kunnen ondernemen met zichzelf, hun kennis, talenten en vaardigheden, binnen de structuur van de organisatie.

De manager zien wij als ‘medewerker van de medewerker’. Hij is ondersteunend en voorwaardenscheppend vanuit het weten, dat hij pas succesvol zal zijn, wanneer zijn medewerkers dat zijn.

Medewerkers willen weten wat de zin is van hun werk. Ze doen hun werk en taken niet meer alleen om brood op de plank te hebben, het moet ergens voor staan!
Trots zijn op je werk, trots zijn op wat je doet, geïnspireerd worden en vrijuit kunnen werken met je kennis en talenten. Persoonlijk groeien, ontwikkelen, allemaal zaken die bijdragen aan zingeving. En andersom, als leider de unieke talenten van je mensen kunnen scannen, om ze te kunnen inspireren en ze naar een hoger doel te helpen.

Hoe kan ik mijn mensen helpen het beste uit zichzelf te halen en aan welke essentiële zaken moet ik als persoon voldoen om dat überhaupt te kunnen?
Ik hoop dat ik je kan stimuleren om zelf tot een eigen invulling te komen.

Leidinggeven is veel meer dan kennis, inzicht, techniek en theorie.
Echte leiders hebben persoonlijkheid, bezieling, waarden en idealen.

Naast werk spelen veel meer aspecten, zoals relaties, emoties, idealen en verantwoordelijkheden een rol in de wijze waarop men werk en leven als zinvol ervaart.

Goed functioneren en de gewenste resultaten bereiken doe je samen. De taak van de leidinggevende is dit ‘samen’ mogelijk te maken, gestalte te geven, te fasciliteren.

Leiderschap betekent daarom vooral, verantwoordelijkheid nemen en er zeker van te zijn dat je in de primaire behoeften van je medewerkers voldoende voorziet. 

‘De omgeving gebruiken als de spiegel van je eigen functioneren’

Medewerkers helpen in hun persoonlijke en functionele groei en dit ook daadwerkelijk zien plaatsvinden, is de terugkoppeling op bovenstaande stelling.

Worden mijn medewerkers effectiever, sterker, gezonder, wijzer, vrijer en zelfstandiger door de wijze waarop ik inhoud geef aan mijn verantwoordelijkheid, is daarom een vraag die de constante aandacht van een leider dient te hebben, zoals het kompas de continue aandacht heeft van een zeeman.

Waar gaan we van uit?
Mensen zijn in basis zichzelf, uniek, specifiek, totaal, heel (holistisch*), multi-dimensionaal en mogen of kunnen nooit herleid en beperkt worden tot bijvoorbeeld hun beroepsmatig functioneren.

Mensen hebben een wezenlijke behoefte aan waarde en betekenis van henzelf en van hun leven. Het zijn gemeenschapswezens die onder normale omstandigheden niet goed zonder anderen kunnen, in een wederkerige verhouding van 'er voor elkaar zijn'.

Daarom is het een belangrijke verantwoordelijkheid voor leiders om hun medewerkers te helpen en bij te staan in hun groei naar hun unieke persoonlijkheid.
Het vanuit een houding van dienstbaarheid mensen helpen waarde te geven en te beleven aan hun leven als geheel en, meer specifiek, aan hun werk en functie in het bijzonder. Oog te hebben voor de totale mens en niet alleen voor de directe, functionele aspecten en altijd uitgaan van de intrinsieke waarde van de ander.

Oog hebben voor de waarde van mensen, hun individualiteit en authenticiteit, hun behoefte aan zelfreflectie en bewegingsvrijheid, hun vermogen tot creativiteit en het zich met hart en ziel kunnen inzetten voor de organisatie, collega’s en klanten, is waar het feitelijk om draait.

In het verlengde daarvan de afdeling en de organisatie niet langer te zien als een overlevingsmechanisme dat continu moet inspelen op kansen en bedreigingen in de omgeving, maar als een organisme dat medeverantwoordelijkheid kan nemen voor die omgeving. Bij het klassieke beeld van organiseren paste het begrip management, bij het nieuwe past het begrip leiderschap.

Persoonlijke ontwikkeling
Persoonlijke ontwikkeling is de manier waarop ieder mens zich inzet om zijn levensdoel te realiseren en de weg ernaartoe te ontdekken. Het doel zelf en het pad ernaartoe is voor ieder mens verschillend. De weg en het doel worden bepaald door het maken van keuzes en het dragen van de volle verantwoordelijkheid voor de consequenties ervan. 

Wat leiders nastreven is het helpen openen en toegankelijk maken van het potentieel waarover ieder mens beschikt. Dit doen ze door medewerkers te ondersteunen bij het loslaten van hun belemmerende overtuigingen, bij het vinden van de moed om hun diepste verlangens te volgen en bij het ontwikkelen van hun oordeelsvermogen om de juiste keuzes te kunnen maken.

Om anderen en/of een organisatie te kunnen begeleiden in het ontwikkelingsproces beschik je idealiter over persoonlijk leiderschap. Dat maakt namelijk dat je de ander net een stapje voor bent. Niet persé of alleen in kennis of werkervaring, maar vooral met betrekking tot het inzicht in het levensproces. Weet hebben van de pieken en de dalen en hier niet meer van uit balans raken, maar juist in staat zijn verrassende oplossingen te verzinnen.

In onze visie kom je pas tot leiderschapwasdom en kun je pas leiding geven aan anderen, wanneer je hebt geleerd leiding te geven aan jezelf.

Leiding geven aan jezelf begint bij het besluit, verantwoordelijkheid te nemen
voor je eigen persoonlijke ontwikkeling.

Belangrijke leiderschapskenmerken
Een leider werkt voortdurend aan zijn eigen persoonlijke ontwikkeling en stimuleert ook zijn medewerkers daartoe.
Hiervoor is het van belang om een drietal bijzondere kwaliteiten te ontwikkelen, waarmee hij voortdurend zoekt naar dat wat op elk moment ècht belangrijk is voor verdere ontwikkeling van mens en organisatie als geheel.

Sensor

- Praten met … en gerichte aandacht op basis van oprechte interesse.    

- Zien en kijken………..mensen observeren, waarnemen en mensen lezen.

- Luisteren en horen……alles wat wel en niet wordt gezegd is van belang.

- Voelen en empatisch zijn……mensen erkennen in hun persoonlijkheid

- Doorgronden………situaties bespreken in en vanuit hun totaliteit Praetor

- Medewerkers open en transparant voorzien van optimale informatie Consul

- Nadenken over ondernemerschap vanuit het thema:  Hoe kunnen we dat wat we vandaag doen, morgen   nog beter doen?

- Visie vormen

- Sparren

- Meedenken

- Waarderen

- Relaties bouwen

- Aandacht houden voor de harmonieuze relatie tussen: mens, organisatie en maatschappij.

Het hoogste doel:

Zich ontplooiende medewerkers

Bouwen aan gemeenschap

Wat moet je als leider ZIJN:
Jim Autry, oud ondernemer, presentator en schrijver van meerdere boeken over leiderschap, benoemt de volgende vijf manieren van ZIJN die volgens hem kenmerkend zijn voor een leider: 

Authentiek zijn

Kwetsbaar zijn

Ontvankelijk zijn

Aanwezig zijn

Nuttig zijn

Misschien is uitstraling nog wel het sterkst, maar tevens het meest ongrijpbare aspect. Charisma valt namelijk niet te meten, maar is wel voelbaar en herkenbaar. 

Die uitstraling komt van binnenuit, het komt voort uit de eigenheid, uit innerlijke kracht en authenticiteit. Maar alleen charisma is natuurlijk niet voldoende. Meer praktisch en duidelijker aanwijsbaar zijn zaken als: lange termijndenken, heldere beslissingen kunnen nemen, motiveren, (controle) loslaten, innovatief handelen, winwin-denken, delegeren, luisteren en oog hebben voor menselijke waardigheid. Iemand die beschikt en uiting kan geven aan een innerlijke balans tussen ‘mannelijk’ en ‘vrouwelijke’’ eigenschappen.

Hans Oelen