
Never
underestimate people's ability to change themselves.
Never
overestimate your ability to change people
Dit
artikel gaat over de onverenigbaarheid van
functioneringsgesprekken met beoordelingsgesprekken en
eindejaarsgesprekken.
Wanneer
u als leidinggevende, manager of in ieder
geval als medewerker te maken heeft met functioneringsgesprekken, dan
nodig ik
u graag uit om dit artikel te lezen, want het kan u meer winst en
rendement
opleveren.
Lifetime
employability
Sinds
enige tijd vindt er een verschuiving plaats van
lifetime employment naar lifetime employability. Dit betekent dat de
loopbaan
van medewerkers geen betrouwbare en uitgestippelde route meer doorloopt
en niet
meer gekenmerkt wordt door een logische groei naar boven.
De
loopbaan wordt door deze verandering dynamischer en
veelzijdiger.
Met
deze ontwikkeling kunt u en uw organisatie uw
voordeel halen.
Door
het breder inzetbaar maken van medewerkers en ze
verantwoordelijk te houden voor hun eigen kansen en mogelijkheden,
biedt dit de
basis voor een intensievere samenwerking, waarin medewerkers hun eigen
kwaliteiten en ontwikkelpotentieel ontdekken en uitgenodigd worden
hiermee actief
en constructief aan het werk te gaan.
Medewerkers
met een grotere mate van verantwoordelijkheid en zelfstandigheid hebben
niet
alleen meer plezier in hun werk, maar presteren ook beter dan
collega’s bij wie
dit niet het geval is.
Deze
ontwikkeling ondersteunt onze visie op effectief leidinggeven:
Filosofie:
Medewerkers
zien we als ondernemers.
Ze
ondernemen
met hun kennis, kunnen en vaardigheden, de organisatie
schept voorwaarden, geeft criteria en doelen aan.
Managers
zien wij in de relatie tot hun team als medewerker van de
medewerker.
Deze
richten zich op het communiceren van gestelde doelen, het vertalen
naar individuele doelstellingen en het scheppen van voorwaarden om ze
te
bereiken.
De veronderstelling die hier
aan ten grondslag ligt is dat motivatie en
betrokkenheid niet op te leggen zijn door middel van een gedwongen
proces, maar
het beste kan worden gekweekt door een ondersteunende werkomgeving,
waardering,
een heldere en gedragen visie en vooral keuzevrijheid. Mits de cultuur
hiertoe
ruimte geeft, zijn medewerkers vanuit zichzelf gemotiveerd om goed te
presteren, wanneer ze daadwerkelijk hun verantwoordelijkheden krijgen
en
samenwerking plaatsvindt op basis van vertrouwen.
Essentie
van het functioneringsgesprek
Het
functioneringsgesprek gaat niet over het verleden,
het richt zich vanuit de NU situatie naar concrete plannen voor de
nabije
toekomst.
Het functioneringsgesprek heeft als primaire doel, de medewerker aan te
laten
geven waar hij/zij nu staat en welke mogelijkheden hij/zij zelf ziet
ter
verbetering van het eigen functioneren alswel het functioneren van de
afdeling,
het bedrijf en anderen.
De
manager of leidinggevende leidt en stuurt het
gesprek, vult aan, vraagt, vraagt gericht, vraagt door, maakt bewust en
nodigt
uit tot feiten.
Zodra u een “ondernemer” zaken gaat
opleggen, hem/haar gaat vertellen
wat u ergens van vindt of gaat vertellen wat hij/zij
moet doen, dan
verdwijnt daarmee de prikkel om ondernemend te willen zijn.
De
fatale mix
Functioneringsgesprekken
leveren hun rendement op
wanneer we ze toepassen in de zuivere vorm. Dit betekent concreet dat
het
functioneringsgesprek vooral een Medewerkertool is in plaats van
primair een
managementtool!
Vaak
echter zien we dat er een mix wordt gemaakt
met een eindejaarsgesprek en het beoordelingsgesprek. Hier
gaat het mis en
wordt de mogelijke winst die kan worden behaald geminimaliseerd, omdat
de visie
en doelstelling van deze gespreksstructuren zo sterk van elkaar
verschillen,
dat er nauwelijks overeenkomsten zijn.
Om
dit helder te maken zetten we hier
enkele verschillen op een rij:
Functioneringgesprek |
Beoordeling-
/ Eindejaarsgesprek |
|
Medewerkers |
Werknemers |
|
Dialoog |
Monoloog |
|
De
visie van medewerker centraal |
De
mening van manager centraal |
|
Manager:
“Wat vind jij. …?” |
Manager:
“Ik vind….!” |
|
Van
nu naar de toekomst |
Van
verleden naar nu |
|
Gericht
op ontwikkeling |
Beloning/consequentie |
|
Uitnodigend |
Spannend
of eng |
|
Dit
is een Medewerkertool |
Dit
een Managementtool |
Veronderstel
dat de manager die een
beoordelingsgesprek voert met zijn mensen de intentie
heeft om dit in
de kwaliteit van een functioneringsgesprek te doen, dan dient hij zich
er van
bewust te zijn, dat hij geen mondige “ondernemer”
aan tafel uitnodigt, maar een
“ondergeschikte” die zich in houding en gesprek
bewust is van
zijn afhankelijkheid ten opzichte van leidinggevende
aan de andere
kant van de tafel.
Dit
gevoel van afhankelijkheid wordt
ingegeven door de vaak stellige inschatting -de
beoordeling goed /
matig / slecht - die gekoppeld is aan
een financiële beloning die
hier tegenover staat.
Wanneer
u meer rendement wilt halen uit uw
functioneringsgesprekken of belangstelling heeft naar de mogelijkheden
van
training, laat ons dat hier
weten, dan kunnen we
een vrijblijvende afspraak maken voor een oriënterend gesprek.
Hans Oelen
Palaver-trainingen